Kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn đảm bảo “tái sinh” nguồn nguyên liệu, môi trường, văn hóa và sự sống cho con người…”

Đó là khẳng định của Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TP.HCM tại tọa đàm “Phá vỡ bí ẩn kinh tế tuần hoàn” sáng 12/11 tại TP.HCM. Tọa đàm do Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) tổ chức. 

QUẦN ÁO TỪ NHỰA VÀ BÃ CÀ PHÊ

Phát triển kinh tế tuần hoàn là xu thế tất yếu giúp doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh bền vững. Xu thế này không chỉ tạo ra những cơ hội làm ăn mới và giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng vốn khá dễ đứt gãy như hiện nay mà còn mang lại hiệu quả vượt trội về lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Bà Trần Hoàng Phú Xuân, Giám đốc Công ty cổ phần Kết nối thời trang Faslink cho biết, Faslink đưa vào ứng dụng mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn cách nay sáu năm, và đang được nhiều lợi ích từ việc nghiên cứu thực hành mô hình kinh tế tuần hoàn này.

Bà Xuân dẫn chứng, đơn giản như với những gì ngành khác không dùng nữa sẽ là nguyên liệu đầu vào cho Faslink. Cụ thể, những sản phẩm sợi từ bã cà phê, được kết hợp cùng nhựa tái chế tạo ra áo, vớ, mũ. Faslink đã thương mại hóa ngay trong năm dịch đầu tiên thành công khi bán được 3 triệu sản phẩm ở thị trường Việt Nam. Hay năm đầu tiên bán được 200.000 áo sơ mi làm từ bã cà phê.

Để thành công trong việc tái sinh những thứ “vứt đi này”, theo bà Xuân, ngoài vấn đề liên quan về ý tưởng, sáng tạo, thì quan trọng hơn cần đầu tư cho công nghệ sản xuất. Vì công nghệ sẽ giúp sản phẩm bảo toàn được những tính năng vượt trội của bã cà phê, nhất là tính năng khử mùi. Ngoài bã cà phê, Faslink còn có những sản phẩm từ sợi sen…

CHUỖI GIÁ TRỊ TỪ CÂY LÚA

Là một doanh nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nơi có thế mạnh về lúa gạo, ông Phạm Minh Thiện, CEO Công ty TNHH Thanh Bình, chia sẻ về những việc mình đã và đang làm. “Tôi đầu tư một khu đất ở vùng Tân Hồng để làm lúa, loại lúa này không cần phân bón hay chăm chút khi canh tác, điều này làm giảm chi phí canh tác, giảm ô nhiễm cho đất. Ngoài ra, lúa làm không phân không thuốc bán giá cao hơn, nhất là dầu cám, nấm, trấu… Trong khi gạo ăn dở nhưng khai thác theo chuỗi giá trị kinh tế tuần hoàn thì có giá trị cao từ những sản phẩm sau và trước gạo.”

Giá trị cao như nào, ông Thiện dẫn chứng, Công ty Thanh Bình đang làm lần lượt từng loại trong chuỗi giá trị sản phẩm từ cây lúa, trấu viên thì tiềm năng xuất khẩu dùng làm chất đốt trong công nghiệp, dân dụng.

Ngoài ra, dầu cám, cám trích ly đã có các đối tác từ Nhật rất quan tâm. Những sản phẩm khác là bột gạo, bã bột gạo thì các doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi rất cần. Như vậy, hạt gạo không phải có giá trị lớn nhất trong chuỗi sản phẩm từ cây lúa, mà ở những thứ sau nó.

Đánh giá về chuỗi giá trị trên, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân cho rằng, nguồn thực phẩm chăn nuôi đang là rào cản rất lớn cho ngành này vì phải nhập nhiều, thiếu nguyên liệu. Nếu doanh nghiệp lấy được bã bột gạo làm cho ngành chế biến thức ăn chăn nuôi được thì đó là điều rất tốt.

MẬT HOA DỪA Ở NƠI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Chia sẻ về kinh nghiệm, theo đuổi xu thế kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững trong việc phát triển sản phẩm, quá trình canh tác đều dựa trên đặc điểm của địa phương. Cụ thể như Trà Vinh là một tỉnh giáp biển, có những vùng đất bị ngập mặn và thu nhập của người nông dân trồng dừa bị sụt giảm do năng suất cây trồng này bị ảnh hưởng do biến đổi khí hậu.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, Công ty Sokfarm đã chuyển đổi những vùng chỉ trồng dừa lấy trái này sang trồng dừa thu mật hoa dừa, hoặc vừa thu trái và mật hoa dừa, góp phần tăng thu nhập gấp 5 lần cho người nông dân so với trước đó.

Nói về chứng nhận liên quan đến sự bền vững, ông Phạm Đình Ngãi, nhà sáng lập Sokfarm chia sẻ, năm 2021 mật hoa dừa Sokfarm là doanh nghiệp duy nhất tại Việt Nam được nhận “Giải thưởng ASEAN Business Awards hạng mục Inclusive Business – Doanh nghiệp phát triển toàn diện”.

Ngãi lý giải, bởi Sokfarm bao trùm cả một vùng miền, phát huy ngành nghề truyền thống của đồng bào dân tộc, giải quyết công ăn việc làm. Đặc biệt, phù hợp với xu thế phát triển tiêu dùng bền vững, biến đổi khí hậu, tiêu dùng xanh mà thế giới đang ưu tiên dùng những sản phẩm từ đường tự nhiên và dầu khoáng cao trong sản phẩm.

Thực tế trong dịch Covid-19 những sản phẩm của Sokfarm được nhiều người đã dùng trong mùa dịch tin tưởng vì có nhiều dưỡng chất. Hiện nay, mật hoa dừa Sokfarm đã đạt được những chứng nhận hữu cơ vào các thị trường Mỹ, EU, và Nhật Bản.

Tọa đàm “Phá vỡ bí ẩn kinh tế tuần hoàn” lần này, cũng là một trong những hoạt động bên lề hướng đến Diễn đàn Mekong Connect 2022, với chủ đề “Chủ động nâng chất lượng liên kết, tích hợp để phát triển bền vững” tại TP. Cần Thơ dự kiến ngày 23 và 24/11/2022. Đây là Diễn đàn thường niên dành cho các doanh nhân, doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia trong nước và quốc tế cùng các đối tượng có mối quan tâm đến lợi ích liên quan đến Đồng bằng sông Cửu Long.

Hồng Vinh