Hiện nay, việc kiểm soát thịt gia cầm nhập khẩu vào Việt Nam có sự kiểm tra, giám sát của cơ quan thẩm quyền nước xuất khẩu và kiểm soát chặt chẽ khi nhập khẩu.

Theo Cục Thú y, quy trình xem xét nhập khẩu sản phẩm thịt gia cầm làm thực phẩm sẽ được thực hiện qua 6 bước.

Theo Cục Thú y (Bộ NN-PTNT), hiện nay, việc xem xét nhập khẩu, kiểm dịch nhập khẩu sản phẩm thịt gia cầm từ các nước được thực hiện chặt chẽ dựa trên các quy định tại Luật Thú y, Luật An toàn thực phẩm và các văn bản hướng dẫn dưới Luật.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu nên vấn đề thương mại quốc tế động vật, sản phẩm động vật nói chung, sản phẩm thịt gia cầm nói riêng phải tuân thủ Hiệp định kiểm dịch động thực vật (Hiệp định SPS/WTO).

Cụ thể, quy trình xem xét nhập khẩu sản phẩm thịt gia cầm làm thực phẩm sẽ được thực hiện qua 6 bước.

Bước 1: Khi có yêu cầu xuất khẩu sản phẩm thịt gia cầm làm thực phẩm vào Việt Nam, cơ quan thú y có thẩm quyền của nước xuất khẩu phải gửi Cục Thú y các thông tin liên quan theo yêu cầu như tình hình dịch bệnh, quy định về giám sát dịch bệnh, quản lý giám sát điều kiện vệ sinh thú y chuỗi sản xuất,… để tiến hành phân tích rủi ro nhập khẩu.

Bước 2: Trên cơ sở thông tin do cơ quan thú y có thẩm quyền của nước xuất khẩu gửi, kết hợp với các nguồn thông tin khác như từ Tổ chức Thú y thế giới (OIE), Cục Thú y sẽ tiến hành phân tích, đánh giá.

Nếu kết quả đáp ứng yêu cầu về an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm của Việt Nam đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế, các quy định của Hiệp định SPS/WTO, Cục Thú y sẽ tổ chức đoàn thanh tra thực tế tại nước xuất khẩu.

Bước 3: Căn cứ vào kết quả phân tích rủi ro nhập khẩu và kết quả kiểm tra thực tế đạt yêu cầu, căn cứ vào các quy định, hướng dẫn của OIE và các hiệp định có liên quan đến kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật mà Việt Nam đã ký kết, Cục Thú y sẽ thông báo cho nước xuất khẩu để thống nhất điều kiện nhập khẩu, mẫu Giấy chứng nhận kiểm dịch xuất khẩu vào Việt Nam.

Bước 4: Cơ quan thẩm quyền của nước xuất khẩu phải tiến hành gửi hồ sơ đăng ký cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm thịt gia cầm làm thực phẩm vào Việt Nam theo quy định tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số Điều của Luật An toàn thực phẩm.

Bước 5: Cục Thú y tiến hành thẩm định, kiểm tra, đánh giá hồ sơ đăng ký xuất khẩu của từng cơ sở (kết hợp với kiểm tra thực tế khi cần thiết), cơ sở nào đạt yêu cầu mới được đưa vào danh sách cơ sở được phép xuất khẩu vào Việt Nam.

Bước 6: Khi nhập khẩu vào Việt Nam các lô hàng sản phẩm thịt gia cầm phải được kiểm dịch nhập khẩu theo quy định.

Cục Thú y cho biết, căn cứ vào đăng ký, khai báo kiểm dịch của người nhập khẩu, khi hàng đến cửa khẩu nhập, Cơ quan Thú y cửa khẩu sẽ tiến hành kiểm tra từng lô hàng về hồ sơ kiểm dịch, thực trạng hàng hóa, lấy mẫu xét nghiệm các chỉ tiêu kiểm dịch theo quy định (các lô hàng sản phẩm thịt gia cầm đông lạnh phải lưu giữ tại cửa khẩu nhập đến khi có kết quả kiểm tra).

Nếu đạt yêu cầu lô hàng mới được cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch nhập khẩu.

Bên cạnh đó, hàng năm, Cục Thú y thực hiện lấy mẫu theo chương trình giám sát để kiểm tra các chỉ tiêu dư lượng kháng sinh đối với sản phẩm thịt gia cầm nhập khẩu.

Như vậy, việc kiểm dịch, kiểm soát sản phẩm thịt gia cầm từ các nước vào Việt Nam được tổ chức thực hiện chặt chẽ, phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo đảm sản phẩm thịt được kiểm tra giám sát của cơ quan thẩm quyền nước xuất khẩu và kiểm soát chặt chẽ khi nhập khẩu.

Thông tin tại cuộc gặp gỡ báo chí thông tin về ngành nông nghiệp mới đây, bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Thú y khẳng định, mỗi sản phẩm động vật nhập khẩu tối thiểu mất 4 – 5 năm mới được xem xét nhập khẩu vào Việt Nam và đảm bảo quy trình chặt chẽ.

Trong đó, Cục Thú y phải thẩm định các hồ sơ về dịch bệnh, đồng thời giám sát cả quá trình đảm bảo an toàn thực phẩm tại nước nhập khẩu. Do vậy, nếu nói thực phẩm nhập khẩu vào Việt Nam không đảm bảo chất lượng là chưa phù hợp.

Đại diện lãnh đạo Cục Thú y cũng nhấn mạnh, Việt Nam là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thì không có các quy định phân biệt đối xử.

Các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn nếu được xây dựng, có áp dụng với thực phẩm từ các nước nhập khẩu thì cũng phải áp dụng đối với thực phẩm ở trong nước.

“Sản phẩm gia cầm ở Việt Nam, cụ thể là gà đẻ trứng sau một thời gian khai thác vẫn được đưa vào sử dụng làm thực phẩm cho người dân tiêu dùng. Khi đàm phán, chúng ta cũng không thể nói loại gà thải loại này không được nhập khẩu về Việt Nam”, bà Nguyễn Thu Thủy chia sẻ.

Cũng theo Phó Cục trưởng Cục Thú y, theo quy định hiện nay, tỷ lệ kiểm tra lô hàng nhập khẩu là 5%, nghĩa là trong 100 lô hàng chỉ kiểm tra 5 lô hàng.

Kiểm tra thực phẩm động vật trên cạn nhập khẩu (thịt gà, thịt lợn, thịt bò…) trong 2 năm qua, cơ quan thú y chưa phát hiện vụ việc nào có tồn dư dư lượng trên thực phẩm đến mức phải cảnh báo.

Tuy nhiên, theo chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, Cục Thú y đang cho rà soát lại tiêu chuẩn thực phẩm của các nước đang xuất khẩu thịt vào Việt Nam, trong đó tập trung vào 2 thị trường lớn là Hàn Quốc, Brazil để kịp thời phát hiện, khắc phục những bất cập.

Theo Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA), thời gian qua, tình trạng vận chuyển, buôn bán trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm qua biên giới vào Việt Nam tiếp tục diễn ra phức tạp tại các địa phương có chung biên giới với các nước, đặc biệt là tại các tỉnh miền Trung và miền Nam.

Từ đó, VIPA kiến nghị Chính phủ kịp thời ban hành văn bản cấm nhập khẩu các sản phẩm thịt gia cầm từ các nước có sử dụng chất kích thích sinh trưởng ractopamine, cysteamine.

Đồng thời, VIPA cũng kiến nghị Bộ NN-PTNT cùng các bộ, ngành liên quan cần triển khai ngay các biện pháp phi thuế quan để bảo vệ sản xuất và sức khỏe người tiêu dùng nước ta.

Phạm Hiếu